شاید در فیلم و سریالهای علمی-تخیلی دیده باشید که هوش مصنوعی (خطرات هوش مصنوعی) غالباً شامل رباتهای قاتل و سیستمهای رایانهای بسیار هوشمند هستند که بشریت را آزار دهندهای میدانند و باید انسانها را به خاطر محافظت از زمین از بین ببرند. در حالی که این داستانها و کابوسها تنها در فیلمها و داستانهای طنزآمیز وجود دارد.
هوش مصنوعی در حال حاضر ابزاری عالی برای توسعه است. این فناوری در تمام صنایع انقلابی ایجاد کرده و بسیاری از مشکلات بشریت را برطرف کرده است. اما هوش مصنوعی هنوز در فازهای ابتدایی خود قرار دارد و همچنین اگر به درستی مدیریت نشود، میتواند آسیب بزرگی به همراه داشته باشد.
هوش مصنوعی امروزه به درستی به عنوان هوش مصنوعی narrow (یا هوش مصنوعی ضعیف) شناخته میشود، از این نظر که برای انجام یک کار محدود طراحی شده است (به عنوان مثال کارهایی مانند تشخیص چهره یا جستجوی اینترنتی یا فقط رانندگی با ماشین و…). با این حال، هدف طولانی مدت بسیاری از محققان ایجاد AI کلی (AGI یا AI قوی) است.
درحالی که هوش مصنوعی ضعیف کاملا محدود است و توی هر وظیفهای بهتر از انسانها عمل میکند مانند حل معادلات یا بازی شطرنج. اما هوش مصنوعی قوی یا AGI تقریبا بدون محدودیت در هر کاری از انسانها میتواند پیشی بگیرد.
طبق نظرسنجیهایی که امروزه در این زمینه انجام شده است پیشبینی میشود که تا سال ۲۰۳۰ بیش از ۸۰۰ میلیون موقعیت شغلی از بین برود که دلیل اصلی این موضوع اتوماسیون ناشی از ابزارهای هوش مصنوعی است. البته در کنار این موضوع بسیاری از افراد نیز گمان میکنند که هوش مصنوعی ممکن است موقعیتهای شغلی بسیار زیادی را نیز به وجود بیاورد. از نظر آنها بسیاری از کارها و موقعیتهای شغلی که نیاز به تحرک فیزیکی دارند از میان برداشته میشوند و کارهایی که نیاز به خلاقیت دارند به وجود میآیند.
در حالی که هوش فوق العاده هوش مصنوعی قوی این توانایی را دارد که به ما کمک کند تا جنگ، بیماری و فقر را ریشه کن کنیم، اما در این سطح خطرات قابل توجهی از هوش مصنوعی وجود دارد. هرچه هوش مصنوعی پیچیدهتر و همه گیرتر میشود، صداهای هشدار دهنده نسبت به مشکلات فعلی و آینده آن بلندتر میشوند.
چرا هوش مصنوعی در برخی زمینهها خطرناک است؟
اگر خوشبینی را کنار بگذاریم، پیچیدگی روزافزون فناوریها و الگوریتمها ممکن است نتیجهی این باشد که هوش مصنوعی اگر اهداف و اجرای آن مغایر با انتظارات یا اهداف خود باشد، میتواند کاملا خطرناک است.
اکثر محققان بر این نظرند که هر چقدر هم هوش مصنوعی پیشرفته و قوی باشد باز هم نمیتواند احساسات انسانی مانند عشق و نفرت را به نمایش بگذارد به همین خاطر برخی از محققان هیچ نگرانی بابت خطرات هوش مصنوعی که ممکن است در آینده اتفاق بیفتد را ندارند.
با این حال حتی قویترین و پیشرفتهترین هوش مصنوعی نیز به دست انسانها برنامهریزی میشوند و خطر در این زمینه تا حدودی وجود دارد. به طور خاص تحلیلگران هوش مصنوعی، خطرات هوش مصنوعی را بر دو سناریو برنامهریزی میکنند:
هوش مصنوعی برای ایجاد آسیب عمدی و ویرانگر برنامهریزی شده باشد
هوش مصنوعی برای انجام کار مفیدی برنامهریزی شده است، اما برای رسیدن به هدف خود روشی مخرب را توسعه میدهد.
خطرات هوش مصنوعی
تا به اینجای کار که با هوش مصنوعی و پیامدهای منفی آن آشنا شدیم بهتر است با نمونههایی از خطرات هوش مصنوعی آشنا شوید این خطرات عبارتند از:
دیپفیک و اخبار جعلی
سلاحهای خود مختار
حمله به حریم خصوصی
از دست دادن مشاغل انسانی
تروریسم هوش مصنوعی
تعصب هوش مصنوعی
خطرات هوش مصنوعی در پزشکی
بد افزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی
کلام آخر
به طور کلی هوش مصنوعی میتواند در کنار تمام مزایایی که دارد از خطرات زیادی نیز برخوردار باشد. از جمله مهمترین خطرات هوش مصنوعی میتوان به مواردی مانند خطرات آن در سیستمهای امنیتی، نفوذهای شبکهای و طراحی بدافزارهایی که بر اساس یادگیری ماشین کار میکنند، خطرات این تکنولوژی در علم پزشکی و … اشاره کرد که همگی جز نگرانیهای اصلی پیشروهای این تکنولوژی به شمار میآیند. البته نباید فراموش کرد که در بسیاری از موارد راهکارهایی برای مقابله با این خطرات نیز اتخاذ شده است.